About this Book

Rola i miejsce sacrum w przestrzeni miejskiej, potraktowane jako problem religijno-kulturalny i społeczny, wzbudzało i nadal budzi duże zainteresowanie. Jednak w polskiej literaturze pojawiały się najczęściej opracowania dotyczące funkcjonowania poszczególnych obiektów sakralnych: kościołów, klasztorów, przytułków, w których autorzy omawiali historię budowy pojedynczych obiektów architektonicznych i działalność związanych z nimi artystów. Ukazywały się prace  przybliżające działalność społeczno-charytatywną Kościoła, choć wiele
aspektów tego zagadnienia czeka na nowe opracowania. Dokładnie zostały przebadane dzieje oraz rola poszczególnych zakonów, np. dominikanów, franciszkanów czy jezuitów, ich działalność duszpasterska oraz wychowawczo-naukowa. Wiele już wiemy o ich wkładzie w kształtowanie i rozwój polskiej kultury oraz myśli politycznej. Nie dysponujemy jednak publikacją omawiającą znaczenie sacrum w wieloaspektowym wymiarze, dającą wgląd w zmieniającą się rolę wiary
w życiu człowieka na przestrzeni dziejów. Niedostatecznie zbadane zostało znaczenie rozsianych po całym świecie miejsc świętych, wpływających nie tylko na życie religijne, ale i na rozwój infrastruktury miast oraz liczbę ich mieszkańców. Uwaga ta dotyczy nie tylko loca sacra w chrześcijaństwie, ale także w islamie i judaizmie. Wreszcie brak także badań porównawczych, przybliżających te same zjawiska występujące w różnych okresach, na różnych terenach oraz w różnych
religiach świata.
W publikowanych tekstach wyraźnie zaznaczają się trzy podstawowe aspekty dotyczące roli i znaczenia sacrum w mieście: religijny, kulturalny i społeczny. Jednak głównym celem redaktorów niniejszej publikacji było przybliżenie tematów szczegółowych, m.in. okoliczności powstawania cmentarzy oraz innych miejsc pochówków w różnych religiach świata, oddziaływanie sacrum nie tylko na życie religijne w mieście, ale także na życie gospodarcze oraz polityczne. Zwrócono
uwagę na znaczenie sacrum jako elementu integrującego miejskie środowiska społeczne oraz podkreślono przeznaczanie dużych nakładów finansowych na rozbudowę obiektów sakralnych. Dostrzeżono również praktyki ich zaplanowanego i konsekwentnego niszczenia. Autorzy opublikowanych w niniejszym tomie artykułów uwypuklili znaczenie sacrum w różnych kontekstach i z punktu widzenia różnych wyznań, zarówno politeistycznych religii starożytnego Egiptu i Grecji, jak i religii monoteistycznych: chrześcijaństwa, islamu i judaizmu. Gros prac omawia znaczenie sacrum w religii chrześcijańskiej, po części dotyczy to
prawosławia oraz najszerzej opisanego w tomie katolicyzmu. Geograficznie najmocniej został zaprezentowany obszar śródziemnomorski, począwszy od Egiptu i Ziemi Świętej, a następnie poprzez Cypr, Perę, Turcję, Wenecję, Rzym, Genuę i Katalonię. W niniejszej publikacji zostały też zaprezentowane wyniki badań dotyczące sacrum w kontekście Europy Środkowej i Wschodniej, w których nie
zabrakło również tematów związanych z ukazaniem miejsca sacrum w polskiej rzeczywistości.